Hoe kun je een evenement interessant maken voor zowel publiek ter plekke als publiek dat zich online bevindt? Hoe bespeel je de hybride ruimte waarin die twee soorten publiek zich bevinden op een creatieve manier, waardoor ze zich allebei betrokken voelen en betekenisvolle ervaringen hebben, die niet noodzakelijkerwijs hetzelfde zijn? Welke strategieën of methodes kun je hiervoor inzetten en wat valt er te leren van voorgangers - want ook al voor COVID werd er door kunstenaars geëxperimenteerd met hybride presentatievormen. Met de Toolkit for the Inbetween brengen The Hmm, affect lab en MU Hybrid Art House uiteenlopende experimenten, ervaringen en kennis bij elkaar over 'de hybride ruimte tussen fysiek en digitaal programmeren' en wat je daarin allemaal zou kunnen doen.
Een nieuwe speelruimte
Juist nu, met alle kennis en ervaringen die zijn opgedaan tijdens de corona-jaren en in de nasleep ervan, kan het nog relatief onbekende terrein tussen volledig onsite en volledig online creatief in gebruik genomen en verder ontwikkeld worden. Het is als het ware een nieuwe speelruimte met eigen regels en mogelijkheden, en misschien zelf wel een eigen taal, waar nog veel in te ontdekken valt. Door hierin het voortouw te nemen middels diepgaande research en praktische experimenten, en de daaruit voortvloeiende kennis te delen kan de Toolkit for the Inbetween spelers in de culturele sector maar ook daarbuiten inspireren en helpen hun eigen hybride events vorm te geven.
Kansen na de lockdown
Bij het schrijven van het plan voor de Toolkit for the Inbetween in het najaar van 2021 haalde iedereen net opgelucht adem, komend uit de laatste lockdowns. Het zag er eindelijk naar uit dat de meest ingrijpende maatregelen achter de rug waren en dat men weer voorzichtig bij elkaar kon komen om live van cultuur te genieten. Toch hadden alle drie de organisaties achter de Toolkit for the Inbetween het gevoel dat er ondanks alle nadelen ook kansen lagen in de manier waarop ze bijna twee jaar noodgedwongen aangewezen waren op social distancing, elkaar grotendeels online ontmoeten en hun programmma's omzetten naar digitale vormen juist door deze ervaring te combineren met hun voorheen bekende werkwijzen.
De ruimte tussen onsite en online
Hoewel nogal verschillend van aard als organisaties - The Hmm als platform voor internetculturen, Affect Lab als een research gedreven creatieve storytelling studio gericht op een inclusieve toekomst en MU als Hybrid art House met interdisciplinaire exposities en vernieuwende educatie - hadden ze elkaar al tijdens de COVID-jaren gevonden in samenwerking. Dus toen die eenmaal voorbij waren en veel collega's al snel terug switchten naar hun pre-COVID aanpak, bood de eerste Innovatielabs call juist het open kader dat zij zochten om in alle vrijheid en ongeremd door de actualiteit verder te ontdekken wat de ruimte tussen onsite en online nog meer te bieden heeft.
Het perspectief van programmamakers, kunstenaars en publiek
Daarbij kiezen ze er als Toolkit for the Inbetween-team welbewust voor om vanuit het perspectief van programmamakers, kunstenaars en publiek te vertrekken. Ze wilden experimenteren en al doende leren, met een scherp oog voor duurzaamheid, gelijkwaardigheid, toegankelijkheid, privacy en betaalbaarheid - voor zowel organisaties als publiek. De meest voor de hand liggende platformen en big tech tools lieten ze voor wat ze waren, liever zochten ze innovaties die eerder low tech dan high tech zijn, hackten ze liever bestaande software en technologie dan dat ze zich abonneerden op commerciële dure oplossingen, of programmeerden ze eigen apps en tools. Er werd open samengewerkt met tal van partners, met name in de cultuursector maar ook daarbuiten en zelfs internationaal.
Dansen in een zelfgebouwde metaverse
Zo liet Toolkit for the Inbetween publiek op openingen én thuis dansen met hun eigen avatar in een zelfgebouwd metaverse. Ook lieten ze de geur van het internet samenstellen, ervaringen delen door ze via een slimme app te laten vangen in een gebreide sjaal, bezoekers fysiek navigeren tussen verschillende audiokanalen van online sprekers, en publiek in vier steden tegelijk afwisselend live en online een gezamenlijk programma volgen waar ze uiteindelijk hun waardering voor konden laten blijken met een collectieve wave.
Publiekservaringen als onderdeel van het ontwerpproces
Steeds werden deelnemers aan experimenten gevraagd naar hun ervaringen, gepolst over hun verwachtingen en aangesproken op hun behoeften. Wilden ze hybride kunnen aanhaken en hoe dan? Hadden ze een voorkeur voor live of online of waardeerden juist de keuze? Waren ze zich bijvoorbeeld bewust van het verschil aan energie dat het kost om een programma alleen via audio of juist in 4K te volgen, om maar een paar van de vele variabele elementen uit te lichten. Daarnaast ging het Toolkit team te rade bij experts die zich onder meer met digitale duurzaamheid, online privacy, inclusie op internet en de sociale implicaties van hybride samenkomst bezighouden. Dus niet alleen de eigen experimenten en de lessen die het Toolkit-team daaruit haalde, maar ook de publiekservaringen en de inzichten van deskundigen zijn volwaardig onderdeel van de Toolkit for the Inbetween zoals deze vanaf eind oktober 2023 online te raadplegen is. Met als doel dat niet iedereen het hele wiel opnieuw hoeft uit te vinden, maar zichzelf al een heel eind hybride op weg kan helpen.
Het Toolkit for the Inbetween dashboard
Wie naar
toolkitfortheinbetween.com gaat vindt daar allereerst een speels en kleurrijk dashboard met aan de ene kant een serie sliders en aan de andere kant een 'Amazing Big Shuffler'. Beide elementen bieden toegang tot de inhoud van de Toolkit. Met de sliders kun je heel specifiek aangeven waar je naar op zoek bent op zes verschillende thema's - van mate van hybriditeit, soort set up, participatiegraad, hoeveelheid tech tot privacy bewustzijn en duur. De Amazing Big Shuffler biedt een meer random, avontuurlijke poort naar wat er zoal in de toolkit te vinden is. Daarnaast kun je zoeken op verschillende inhoudelijke categorieën van artikelen, experimenten en interviews tot externe links en casestudies. Het materiaal dat je onder deze noemers aantreft bestaat uit teksten en filmpjes, main-take-aways en foto's, quote's en kunstwerken van toen tot nu, die gezamenlijk het thema hybride programmeren vanuit alle mogelijke perspectieven bezien en bespreken.
Aan de slag met hybride programmeren
Bij elkaar bieden ze diepgravende kennis en inspirerende ervaringen voor wie daadwerkelijk zelf aan de slag wil met hybride programmeren voor publiek. Daarnaast is de Toolkit een bron vol prikkelende voorbeelden en een rijk archief voor wie wil ontdekken dat de digitale stroomversnelling die corona in gang zette, inmiddels door tal van baanbrekende kunstenaars, ontwerpers en culturele organisaties wordt omgezet in spannende experimenten die zicht bieden op een eigenzinnige, publieksvriendelijke, duurzame, gelijkwaardige, toegankelijke en betaalbare toekomst voor hybride programma's in cultuur en creatieve industrie, maar ook andere domeinen, van onderwijs tot zorg.
