Het lijkt alsof binnen de kunsten een sterke urgentie wordt gevoeld om onze economische en sociale systemen opnieuw vorm te geven richting collaboratieve en regeneratieve economieën. Door middel van zorg hebben voor anderen en de wereld om je heen, door het zoeken naar andere manieren van organiseren en door te inspireren, kan artistiek onderzoek helpen om de manier waarop we ons verbinden met anderen te transformeren. Daarmee kunnen begrippen als ‘samenwerking’ geopend worden voor nieuwe mogelijkheden. Kun je bijvoorbeeld samenwerken met een robot, een rivier of vlas? Ja, is het antwoord als je kijkt naar projecten als Center Stage Robotics, maar ook Maas Lab en The Linen Project uit de tweede lichting van het programma Innovatielabs.

The Linen Project rekt de grenzen van traditionele economische modellen op. Vlas, waarvan de bastvezel grondstof is voor linnen, wordt niet alleen gezien als materiaal, maar ook als samenwerkingspartner die nieuwe sociale en ecologische waarden kan introduceren. Door samenwerkingen tussen lokale boeren, ambachtslieden en ontwerpers te bevorderen, wordt een geïntegreerd productieproces gecreëerd waarin lokale gemeenschappen en het milieu beiden profiteren.

De initiatiefnemers van Maas Lab zien de rivier als een levend organisme waarmee we een relatie kunnen en moeten opbouwen. Door middel van workshops en artistieke interventies stimuleert Maas Lab een dialoog tussen verschillende belanghebbenden, waaronder lokale gemeenschappen, wetenschappers en beleidsmakers, en natuurlijk de Maas zelf. Het doel is om binnen die meerstemmigheid het 'nieuwe wij' te ontdekken. Vraagstukken als ‘Hoe communiceer, organiseer en co-creëer je echt gezamenlijk?’ worden hierin onderzocht.

Om actuele uitdagingen het hoofd te bieden, is het belangrijk om ook na te denken wie er wel en niet betrokken worden bij het nadenken over en vormgeven van de toekomst. Wie heeft het voor het zeggen en wie heeft er geen stem? En zitten deze machtsstructuren een eerlijke en duurzame wereld in de weg?

Het project Gezocht: talentvolle gemeenten stelt dat subsidierelaties tussen gemeenten en kunstenaars een gelijkwaardige samenwerking in de weg staan. Door vanuit creatieve makers een call voor ‘talentvolle gemeenten’ uit te zetten, worden traditionele machtsverhoudingen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer volledig omgedraaid. Zo wordt co-creatie tussen bestuurders en creatieve makers gestimuleerd en wordt de draagkracht voor behulpzame artistieke oplossingen voor gemeentelijke uitdagingen versterkt.

Archiving the Present ontwikkelt een archiveringssysteem dat culturele instellingen met elkaar verbindt. Het systeem is gebaseerd op een methode om bestaande databases en websites te integreren in één gedeeld systeem en tegelijkertijd toekomstige generaties archivarissen en dataspecialisten uit te rusten met nieuwe vaardigheden. Met tools als Biblio-Graph voor netwerkvisualisatie en de Mobile Archive Unit voor het digitaliseren van fysieke collecties, wordt het makkelijker om gegevens te verzamelen en (interactief) te presenteren, en wordt data- en digitale geletterdheid bevorderd.

Creatieve praktijken kunnen zich ook juist richten op nieuwe manieren van belichamen, waardoor mensen de volledige intelligentie van het lichaam, de zintuigen en ervaringen kunnen aanboren. Zo kan een start gemaakt worden om met de volledige complexiteit van het leven om te gaan en verschillende werkelijkheden te ervaren en te begrijpen. Denk bijvoorbeeld aan hoe het toevoegen van geluid aan tekst of beeld, het begrip ervan kan verdiepen of juist transformeren. Of hoe dans kan worden ingezet om te zoeken naar een universele taal.

Fiera del Suono is een onderzoeksproject naar nieuwe manieren om verhalen over erfgoed tot leven te wekken door middel van geluid. Hoe kan geluid bijdragen aan het publieksbereik en de beleving van tentoonstellingen en erfgoedlocaties? De projectpartners van Fiera del Suono verkennen de mogelijkheden van augmented audio en zien mogelijkheden om in museale en autonoom-artistieke omgevingen een immersieve en gelaagde publieksbeleving te creëren.

In Moving Media Lab  zijn embodiment en movement centrale concepten. Dans als universele taal is bij uitstek geschikt voor onderzoek naar empathische reflectie op en beleving van het lichaam in de ruimte, virtueel en fysiek. Professionele dansmakers en ontwerpers verkennen in verschillende labs nieuwe concepten, presentatiemogelijkheden en vormen van publieksbeleving.