Publieksparticipatie in de culturele sector

Hoe krijg je een beter begrip van je publiek? Hoe betrek je het publiek bij de co-creatie van je project? Hoe ontwerp je hybride evenementen die aantrekkelijk zijn voor zowel fysieke als online bezoekers? Verschillende projecten uit Innovationlabs #1 hebben gewerkt aan manieren om nieuwe publieksgroepen te begrijpen, te bereiken en te betrekken. We hebben onze observaties over publieksbereik en participatie onderverdeeld in drie hoofdthema's: (1) je publiek begrijpen en uitbreiden, (2) co-creatie met het publiek en (3) hybride publieksparticipatie.

Definitie hybride publieksparticipatie

Een betekenisvolle combinatie van online en offline participatie, waarbij zowel online als fysiek aanwezig publiek zich bewust is van elkaars aanwezigheid en een waardevolle ervaring heeft.

Toen de zalen en vertoningsruimten weer open mochten, wilden partijen de goede dingen van de online betrokkenheid behouden, maar ook experimenteren met hybride vormen van participatie.

1. Je publiek vergroten en begrijpen
Binnen de projecten van Innovatielabs #1 worden het vergroten en begrijpen van het publiek gezien als belangrijke factoren voor het innovatieproces. Verschillende projecten, zoals No Limits! Art Castle
en Future Materials
, gaan voorbij de gebruikelijke doelgroepen en zoeken actief naar potentieel nieuw publiek uit verschillende sociale en culturele contexten.
Beeld: No Limits! Art Castle
Beeld: No Limits! Art Castle
No Limits! Art Castle
No Limits! Art Castle
bevordert inclusiviteit in de kunsten. Door een onafhankelijke plek - the Art Castle - te ontwikkelen, wil het bestaande barrières in kunst en cultuur doorbreken, zoals die tussen kunst en design en tussen zogenaamde 'outsider' kunstenaars en de rest van de kunstwereld.
Beeld: Jan van Eyck Academie
Beeld: Jan van Eyck Academie
Future Materials
Dit project wil kennis over duurzame materialen verspreiden en een actieve gemeenschap creëren die betrokken is bij de duurzame transitie in de kunsten en daarbuiten. Het programma gebruikt online platforms (zoals een online database en Instagram) en fysieke middelen en activiteiten om diverse groepen te empoweren. Future Materials
benadrukt de cruciale rol van samenwerking bij complexe transities zoals duurzaamheid en zet zich daarom in voor het verweven van relaties tussen ontwerpers, kunstenaars, studenten, onderzoekers, wetenschappers en vele anderen.
2. Co-creatie met het publiek
Het publiek kan de eindgebruiker zijn van een technologie of de doelgroep van een dienst. Door hen gedurende het hele ontwerp- en ontwikkelproces te betrekken, wordt een verbinding gemaakt met de behoeften, verwachtingen en ervaringen van de doelgroep(en). Het iteratieve proces van testen, evalueren en aanpassen van prototypes samen met de doelgroep is een intensief maar lonend proces voor het co-creëren van innovatie.
Beeld: Living Lab Open Cultuurdata
Beeld: Living Lab Open Cultuurdata
Living Lab Open Cultuurdata
Living Lab Open Cultuurdata
onderzoekt hoe open source technologieën het bereik en de vindbaarheid van online culturele producties kunnen verbeteren zonder gebruik te maken van 'big tech' platforms. Het project ontwikkelt zijn 'user cases' op basis van inzichten uit gebruikersonderzoek. In co-creatie formats, waaronder een hackathon, verkent het project hoe belangrijke uitdagingen kunnen worden aangepakt, zoals het ontwikkelen en implementeren van een open standaard voor metadata binnen het culturele domein.
Beeld: De Kunst van Later
Beeld: De Kunst van Later
De Kunst van Later
De Kunst van Later
maakt gebruik van gebruikersonderzoek en co-creatie om de betrokkenheid van belanghebbenden te vergroten. Via een ontwerpproces worden nieuwe en betere mogelijkheden voor de pensioenvoorziening van culturele en creatieve zelfstandigen verkend, in samenwerking met belanghebbenden uit de creatieve sector, de pensioenindustrie en zelfstandige kunstenaars.
3. Hybride publieksparticipatie
Hybride publieksparticipatie is een middel om je evenement of project open te stellen voor zowel online als fysieke deelnemers. Na de pandemie onderzoeken veel culturele organisaties hoe ze kunnen behouden wat online goed werkt en hoe ze dit kunnen combineren met boeiende interacties op locatie.
Beeld: Toolkit for the Inbetween
Beeld: Toolkit for the Inbetween
Toolkit for the Inbetween
Toolkit for the Inbetween
onderzoekt de ruimtes tussen online en offline. Door een reeks inspirerende experimentele evenementen, enquêtes en gesprekken, heeft het project waardevolle inzichten ontwikkeld in wat een hybride evenement boeiend maakt. Belangrijkste lessen: zorg dat je gelijkheid, zichtbaarheid en toegankelijkheid meeneemt in de ontwikkeling van je evenement. De projectresultaten zijn gebundeld in een toolkit voor creatieve en culturele organisaties die een hybride evenement willen organiseren.
Beeld: Pieter Kers, Beeld.nu
Beeld: Pieter Kers, Beeld.nu
The New Social
The New Social
wil de grenzen van hybriditeit verkennen via hybride vormen van publiceren en creatieve evenementen. Het publiek kan hun eigen publicatie samenstellen op basis van een online archief, verrijkt met metadata en een toegankelijke interface. Creatieve evenementen richten zich op het verbeteren van de communicatie tussen online en fysieke deelnemers en op het creëren van een gelijkwaardige, maar soms verschillende ervaring voor deze twee publieksgroepen.

CONCLUSIE


In diverse projecten staat het vergroten van publieksbereik en -participatie centraal in het innovatieproces. Hierbij worden externe partners betrokken om nieuwe perspectieven te omarmen en een voedingsbodem voor innovatie te creëren. Publieksonderzoek vervult hierbij een sleutelrol, waarvoor in sommige gevallen met onderzoekers, onderwijsinstellingen en onderzoeksbureaus wordt samengewerkt. Het onderzoek biedt waardevolle inzichten in doelgroep(en), behoeften en taalgebruik, waarmee een effectievere aanpak gekozen kan worden bij het benaderen en betrekken van het publiek. Co-creatie met het publiek is een ander essentieel aspect van innovatie, waarbij projecten gezamenlijk met de doelgroep worden ontwikkeld. Dit proces van samenwerking, waarin input van het publiek al in de ontwikkelingsfase wordt meegenomen, stelt projecten in staat om nauwer aan te sluiten bij de behoeften en verwachtingen van het publiek. Hybride publieksparticipatie, een combinatie van online en fysieke betrokkenheid, wordt ook verkend om diverse publieken te betrekken. Het vergroten en verbeteren van het publieksbereik en -participatie fungeert als een spil voor vernieuwing, aangedreven door de inzet van publieksonderzoek, co-creatie en hybride betrokkenheid, om zo een vruchtbare voedingsbodem voor innovatie te cultiveren.

Download hiernaast de pdf voor de Engelstalige routekaart die we maakten voor de expositie van Innovatielabs #1 op Dutch Design Week 2023.

Onderzoekers

Sabine Niederer
Sabine Niederer
Lector Visual Methodologies
Nick Verouden
Nick Verouden
Onderzoeker

Benieuwd naar alle bevindingen?
Lees hier de hele eindrapportage van innovatielabs #1