Living Lab Open Cultuurdata is een 'living lab' om te leren hoe open source technologie kan bijdragen aan een groter bereik en betere vindbaarheid van het online aanbod van culturele producties

Voor culturele organisaties is het van belang dat ze digitaal hun publiek kunnen bereiken. Op dit moment zijn zij voornamelijk aangewezen op big tech platformen zoals Youtube of Vimeo. Aan het gebruik van deze platformen kleven bezwaren: ze werken vaak met -zowel voor de gebruiker als de organisator of producenten zelf- ondoorgrondelijke algoritmes, ze verzamelen op niet-transparante wijze data van deze gebruikers en ze zijn duur bij professioneel gebruik. Daarnaast zijn deze platformen centraal georganiseerd, wat betekent dat uitwisseling tussen verschillende platformen onderling niet mogelijk is. In het project Living Lab Open Cultuurdata is er een alternatieve workflow onderzocht met een decentrale open standaard waarbij videocontent en kalenderdata gedeeld kunnen worden zonder gebruik te maken van de bestaande commerciële platformen.

Een alternatieve workflow voor videocontent en kalenderdata
Via een Wiki is er een handleiding beschreven waarmee culturele instellingen de kalenderstandaard kunnen integreren in hun websites of CMS. Er is ook een plug-in ontwikkeld waarmee kalenderdata automatisch kan worden toegevoegd aan videoregistraties op Youtube-alternatief Peertube en er is een koppeling gemaakt tussen Peertube en de archiefsystemen van Beeld&Geluid. Voor het gebruik van de standaarden en plug-ins is er een handleiding ontwikkeld die via een Wiki pagina toegankelijk is en in gemeenschappelijk beheer verder uitgebouwd kan worden.

Digitale handvatten
Het doel van het project is om culturele organisaties digitale handvatten te geven om op een alternatieve en decentrale manier om te gaan met videocontent en kalenderdata. Door het gebruik van open-source technologie en open standaarden kunnen culturele instellingen zelf grip krijgen op hoe zij hun content delen én bepalen hoe zich te verbinden met het publiek en andere culturele instellingen.

Proces
Vanuit het vooronderzoek binnen het project is een alternatieve workflow ontwikkeld met een aantal stappen die culturele instellingen kunnen doorlopen. Ten eerste is er een keuze gemaakt voor een aantal standaarden voor het werken met videocontent en kalenderdata. Ten tweede is er een plug-in ontwikkeld waardoor content geüpload op Peertube makkelijk gekoppeld kan worden. Ten derde is er een koppeling gebouwd waarmee Peertube content eenvoudig kan instromen in de archiefsystemen van Beeld en Geluid zodat culturele instellingen content eenvoudig kunnen archiveren. Tot slot is er een Wiki pagina gemaakt waarop alle handleidingen en achterliggende informatie te vinden is. Op deze manier kunnen culturele organisaties zelfstandig aan de slag met het ontwikkelen van een alternatief systeem voor publieksbereik.

Ruimte voor alternatieve oplossingen
Een groot deel van de digitale infrastructuur is in handen van een aantal grote commerciële partijen. Deze platformen zijn centraal georganiseerd en kunnen daarom geen recht doen aan de culturele diversiteit. De roep om alternatieven die decentraal zijn, georganiseerd op basis van publieke waarden en in contact met de lokale context, klinkt steeds luider. Om deze alternatieven te ontwikkelen is geld en tijd nodig. Veel culturele instellingen hebben niet de mogelijkheden om hierin te investeren. Als we ruimte willen maken voor alternatieve oplossingen, zullen we hier de handen voor ineen moeten slaan en samen werken aan oplossingen. In dit project hebben we daar een aantal concrete stappen voor gezet.

Samen op weg naar een digitale transformatie
We staan nu op het punt waarop de volgende stappen gezet kunnen worden: culturele organisaties uitnodigen om aan de slag te gaan met de projectresultaten. Want alleen als meerdere instellingen tegelijk handelen en tezamen een groot publiek aanspreken kan de sector gezamenlijk een digitale transformatie doormaken. We hebben samengewerkt met creatieve bedrijven zoals Mobilizon en publicdata.events die kalenderdata aggregeren volgens decentrale principes. Als culturele instellingen op hun websites via dezelfde open kalenderstandaard hun agenda’s presenteren, kunnen creatieve digitale bedrijven deze kalenderdata makkelijker samenbrengen en voor derden doorzoekbaar maken. Als iedere organisatie dit doet kan er een decentraal systeem ontstaan waar alles vindbaar is, iedereen met elkaar verbonden is, maar waar geen centraal monopolie de dienst uitmaakt. Producenten federeren met elkaar, om tezamen een federated universe te creëren, oftewel een fediverse. Wat betreft Peertube kunnen culturele organisaties een eigen instantie oprichten of videodata bij de instantie van Beeld en Geluid uploaden.