In Collaborations For Future werken ontwerpers en klimaatwetenschappers samen in een ontwikkeltraject om nieuwe instrumenten, werkmethoden en modellen voor klimaatvraagstukken te ontwikkelen.
Collaborations for Future is een ontwikkeltraject voor ontwerpers en klimaatwetenschappers om samen te werken aan klimaatvraagstukken. De deelnemers worden uitgedaagd om hun vaste denkpatronen, professionele positie en de grenzen van hun discipline kritisch te onderzoeken. Het doel is om nieuwe instrumenten, werkmethoden en modellen te ontwikkelen voor de klimaatopgave in Nederland. Zo willen de initiatiefnemers creatieve professionals en wetenschappers een stimulans geven om hun denk- en maakkracht in te zetten bij maatschappelijke vraagstukken. Daarnaast streven ze ernaar om een handelingsperspectief te bieden om nieuwe doelgroepen te vinden en te betrekken bij creatief en academisch onderzoek.
Het programma van Collaborations for Future bestaat uit drie onderdelen: een ontwikkeltraject voor ontwerpers en klimaatwetenschappers (collaboration laboratory), een onderzoekstraject en een reeks bijeenkomsten.
Laboratorium van onverwachte samenwerkingen
In het ontwikkeltraject werden tien ontwerpers en tien klimaatwetenschappers aan elkaar een-op-een gekoppeld om te onderzoeken hoe zij gezamenlijk de uitdagingen van klimaatverandering konden aanpakken. Het doel was om te begrijpen wat er gebeurt wanneer een ontwerper en een wetenschapper samenwerken: welke samenwerkingsvormen ontstaan er, aan welke thema's besluiten zij te werken, en welke interventies of projecten ondernemen zij?
Sommige partnerschappen resulteerden in nieuwe campagnes en concepten gericht op mondiale klimaatuitdagingen en het verbeteren van de samenwerking tussen de ontwerpwereld en de wetenschap. Andere duo’s richtten zich op de academische praktijk.
Speculatief toekomstperspectief
Een van de meest opvallende resultaten uit het ‘laboratorium van onverwachte samenwerkingen' was een speculatief concept voor een zeespiegelneutraal ijsmerk. Communicatieontwerper Merel Witteman en glacioloog Roderik van de Wal kozen voor een onconventionele aanpak in hun samenwerking. Ze verplaatsten zich in gedachten naar het jaar 2393 om vanuit dat futuristische perspectief terug te kijken op onze huidige tijd.
Vanuit dit toekomstperspectief identificeerden ze een essentieel communicatieprobleem rond het jaar 2000. Destijds riepen wetenschappers wel op tot actie tegen klimaatverandering, maar hun boodschap werd overschaduwd door aantrekkelijkere marketingcampagnes. Deze observatie leidde het duo tot een prikkelende vraag: zou het mogelijk zijn om de retoriek van het 'marktfundamentalisme', zo kenmerkend voor commerciële producten, in te zetten om de ernst van smeltende ijskappen onder de aandacht te brengen?
Het resultaat van deze gedachte-exercitie? 's Werelds eerste zeespiegelneutrale ijsmerk. Dit fictieve product, geïntroduceerd tijdens Dutch Design Week 2024, claimt evenveel water te bevriezen als er aan de polen smelt.
Bewustwording en participatie
Een andere samenwerking richtte zich op de koolstofvoetafdruk van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI). Frank Selten en Karl Mubarak stelden dat dit instituut dat zich bezighoudt met klimaatonderzoek zelf niet klimaatneutraal opereert en lanceerden een door medewerkers geleid initiatief.
De kern van hun strategie ligt in bewustwording en participatie. Door alle KNMI-medewerkers te betrekken bij het in kaart brengen van de koolstofvoetafdruk, willen ze niet alleen een beter inzicht krijgen in de emissies van het instituut, maar ook innovatieve ideeën voor reductie verzamelen. Centraal in hun methodologie staat een participatief proces, waarin medewerkers worden aangemoedigd hun inzichten, zorgen en suggesties te delen.
Door middel van enquêtes en een colloquium stimuleren de onderzoekers een collectief bewustwordingsproces. Hun streven is tweeledig: enerzijds beogen ze concrete strategieën te ontwikkelen voor emissiereductie binnen het KNMI, anderzijds hopen ze een voorbeeldfunctie te vervullen binnen de bredere context van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Onderzoekstraject
Terwijl de deelnemers van het ontwikkeltraject zich richtten op hun individuele samenwerkingen en projecten, analyseerde Foundation We Are deze partnerschappen om modellen te ontwikkelen voor toekomstige samenwerkingen. Een team van onderzoekers boog zich over de vraag: wat maakt een samenwerking tussen ontwerpers en klimaatwetenschappers succesvol? Hieruit kwamen onder meer het belang van thematische overeenkomsten en compatibiliteit in werkwijzen naar voren als significante voorspellers van succes.
De inzichten uit dit onderzoek zijn vertaald naar blauwdrukken, waarin specifieke rollen, settings en scenario's worden gedefinieerd. Deze blauwdrukken bieden een gestructureerd kader voor het opzetten en begeleiden van kleinschalige, interdisciplinaire teams. De samenwerkingsmodellen vormen nu een waardevol instrument voor Foundation We Are bij het initiëren van nieuwe projecten. Ook kunnen de modellen andere organisaties helpen om op te treden als kennispartner bij samenwerkingsprojecten die draaien om complexe, mondiale vraagstukken.
contact
Meer weten over dit project of
in contact komen met de initiatiefnemers?
Tijdens vier kennisdelingssessies delen de initiatiefnemers van de zestien Innovatielabs-projecten hun resultaten, kennis en inzichten. De sessies op 23, 24, 26 en 27 oktober maken deel uit van het programma van Innovatielabs op de Dutch Design Week (DDW) en zijn bedoeld voor iedereen in de culturele en creatieve sector die graag (meer) kennis ontwikkelt om zelf mee aan de slag te gaan.