Onder de naam 2ndWorld hebben elf Nederlandse musea en herinneringscentra, gericht op de periode 1940-1945, een digitale strategie ontwikkeld. Het doel is om onderling beter samen te werken en nieuwe (jongere) bezoekers te bereiken.

Elf instellingen, verbonden aan de Stichting Musea en Herinneringscentra 40-45 (SMH40-45), hebben gezamenlijk nieuwe en bestaande wegen verkend om nieuwe doelgroepen te bereiken. Het traject is gestart met het in kaart brengen van de klantreis van drie specifieke doelgroepen: jongeren (millennials en GenZ), mensen met een bi-culturele achtergrond en samengestelde gezinnen. Door middel van interviews is inzicht verkregen in hun behoeften en zijn aannames gecontroleerd. Vervolgens zijn samen met deze doelgroepen nieuwe ideeën bedacht als antwoord op de vraag: hoe kunnen de WO2-organisaties bezoekers over de streep trekken om een of meer activiteiten te ondernemen die door deze organisaties worden georganiseerd?

Uit het onderzoek kwam naar voren dat het publiek graag geholpen wil worden bij de keuze welke activiteit het beste past bij hun dagbesteding, portemonnee en groepssamenstelling. De doelgroepen gaven aan dat als ze getriggerd worden door een beloning (korting) ze sneller en vaker komen. Ze willen ook graag vooraf beter weten wat ze kunnen verwachten.

Met hulp van creatief bureau Trive is een van de ideeën uitgewerkt: de WO2 Culturele Kieswijzer (werktitel). Met deze digitale applicatie kunnen bezoekers die geïnteresseerd zijn in verhalen over de Tweede Wereldoorlog van tevoren beter een afweging maken welke activiteit het beste aansluit bij hun behoeften en wensen.

Basis voor meer samenwerkingsverbanden
Het traject heeft de basis gelegd om in de toekomst nog meer samenwerkingsverbanden uit te bouwen, zoals op het vlak van educatie en de klantreis achteraf. Een aantal initiatieven zijn al in gang gezet. Het zijn de quick-wins, plannen die niet veel geld kosten of ingewikkelde technologie vereisen, en nu concreet worden gemaakt. Zo werken de instellingen samen om frequenter en intensiever te communiceren met de jongere doelgroep via Instagram. Verhalen, feiten, personen en activiteiten die gerelateerd zijn aan de musea en herinneringscentra worden onder één naam (#WO2musea) met het publiek gedeeld

Luister en leer van elkaar
2ndWorld heeft uiteindelijk meer tijd in beslag genomen dan aanvankelijk gedacht. Innovatie is een proces dat ook tijd nodig heeft. De betrokken museumdirecteuren zijn er niet fulltime mee bezig (geweest). De koerswijziging die hoort bij innovatie, vernieuwen, moet rijpen, zijn beslag krijgen. Daarnaast liepen sommige nog niet eerder ontdekte paden die ingeslagen werden dood of hadden toch te veel hobbels en gaten. Dus innoveren is ook lef hebben en opnieuw andere keuzes maken: terug en weer voorwaarts, een ander pad op.

De groep is op koers, onderweg, en in hun enthousiasme niet meer te stoppen. Hopelijk blijft het niet alleen bij de plannen en ambities die nu nog grotendeels als digitale strategie op ‘papier’ staan, maar gaan die innovatieve plannen stap bij stap ook zicht- en merkbaar worden voor publiek en collega’s. Waarbij de essentie is: ga en blijf in gesprek met elkaar. Luister en leer van elkaar.

Geleerde lessen
Innovatief is: elkaar niet zien als concurrenten, maar collega’s. Omdenken les 1. Samenwerken is versterken. Broodnodig als je zoals veel culturele organisaties klein bent en je onmogelijk alle expertise in huis kan hebben. Samenwerken is ook mede bepalen welke richting je op wilt met z’n allen en je co-eigenaar maken van die nieuwe koers. Niet van bovenaf bepaald dus, maar van binnenuit.

Innovatief is: de nadruk leggen op het proces en niet het doel. Omdenken les 2. Waarbij fouten maken niet bestaan. Het is onderweg zijn, leren. Van en met elkaar. Je bent een ‘learning community’, je leert continu van elkaar. Door de ruimte te bieden om uit te proberen. Te experimenteren. Dat hebben we gedaan door onder meer een digitaal platform op te zetten, via Mighty Network. Een online platform waar je elkaar kan ontmoeten en inspireren. Dat is deels gelukt. Tijdgebrek en wijzigingen op het platform (waardoor de zorgvuldig opgezette structuur en themagroepen verloren ging) zelf zorgden er voor dat dit niet hét digitale kanaal werd waar iedereen elkaar met informatie wist te voeden en te vinden.

Innovatief is: de relatie tot het publiek. Omdenken les 3. Van aanbod naar vraaggericht werken. Dus op basis van de wensen van het publiek ideeën concreet maken en uitwerken. Niet alleen, maar ook sámen met het publiek. Dat betekent continu checken en testen en aanpassen waar nodig.